Słowianie byli tu wcześniej

Samon, fot. Wikimedia Commons
Pierwsze znane państwo słowiańskie powstało na terenie dawnej prowincji rzymskiej i obejmowało tereny dzisiejszej Austrii.

Jego założycielem i władcą był kupiec o imieniu Samon. Panował w latach 625-658. Po jego śmierci państwo to rozpadło się, a jego obszar zamieszkała ludność posługująca się językiem germańskim.

Rok 476 przeszedł do historii jako moment przełomowy. Od 100 lat granice Rzymu atakowane były przez duże grupy plemion barbarzyńskich: Germanów, Sarmatów, Słowian, ludy koczownicze. Okres masowych migracji plemion, nazwany Wielką Wędrówką Ludów, zakończył się utworzeniem szeregu nowych królestw na gruzach dawnego Rzymu. Nastała nowa epoka.
Wielka Wędrówka Ludów dotyczyła plemion, które określane były przez świat klasyczny (grecko-rzymski) jako barbarzyńcy, niewładający językiem greckim lub łacińskim. W pewnym momencie te masy ludów pojawiły się u granic rzymskich niebezpiecznie blisko, później coraz częściej przechodzili je, aby pod sam koniec po uprzednim ograbieniu ziem osiąść na nich na stałe. Tak zrobili Ostrogoci w Italii i Wizygoci w Hiszpanii, Wandalowie w Afryce Północnej i Frankowie w Galii. Okres przemieszczeń etnicznych i powstawania nowych tworów państwowych trwał do drugiej połowy VI w.
Okres Wielkiej Wędrówki Ludów, tak ważny dla całego kontynentu europejskiego, zamknęli koczownicy Awarowie oraz na wpół nomadyczni Słowianie. Zakończyła się najdłuższa epoka historyczna w dziejach świata, starożytność, a rozpoczęły się wieki średnie.
Plemiona słowiańskie osiągnęły pułap Europy Środkowej, Wschodniej i większą część Półwyspu Bałkańskiego.
Plemiona słowiańskie znane pod nazwami Wenetów, Antów i Sklawenów (Sklawinów) dotarły do Europy Środkowo-Wschodniej, gdzie zetknęły się z nowo powstałym królestwem Franków.
Słowianie ścierali się z groźnymi Awarami, którzy wyprawiali notoryczne najazdy na sąsiednie ludy i nowo powstałe królestwa. Wojowniczy lud nie oszczędzał i Słowian, którzy prowadzili z agresorem nieustające wojny. Zagrażało to krystalizującemu się na nowych ziemiach osadnictwu słowiańskiemu, a także formowanym zalążkom podstaw gospodarczych, jakim był handel z okolicznymi ludami, w tym przede wszystkim z silnymi Frankami.
W latach 20. VII w. terytoria słowiańskie odwiedzał kupiec frankijski o imieniu Samon (Samo). Zdaniem uczonych pochodził on z miasta Sens w Burgundii i od dłuższego czasu handlował z osiadłymi nad Dunajem plemionami słowiańskimi. Zyskał sobie ich zaufanie, jednak – przebywając u nich – spotykał się wielokrotnie z sytuacją zagrożenia życia, gdyż na Słowian najeżdżali agresywni Awarowie. Podczas jednego z takich pobytów na ziemiach słowiańskich dołączył się do grupy zbrojnych Słowian i udał się w bój. Szczęśliwie ocalał, a nawet odniósł zwycięstwo na tyle istotne, że Awarowie zrezygnowali z dalszych najazdów.
Wśród Słowian zapanowała radość, a kupiec frankijski Samon został mianowany wojewodą, czyli głównodowodzącym armią. Samon przystał na tę funkcję i wkrótce zaczął odnosić kolejne sukcesy na polu militarnym. Słowianie pod wodzą kupca frankijskiego znacznie poszerzyli swoje terytoria. Z małych terenów w Kotlinie Panońskiej (Węgry) rozciągnęli swe panowanie na dzisiejsze Czechy i Morawy, niewielkie tereny południowej Polski, zachodnią Słowację, północno-zachodnie Węgry, południowo-wschodnie Niemcy, a także Austrię. Powstanie tzw. państwa Samona datowane jest na około 625 r.
Powstał więc nowy twór państwowy w Środkowej Europie. Tym razem szansę na niepodległy byt o ustalonych granicach mieli Słowianie. Duże terytoria władane przez Samona przypadały na współczesną Austrię. Były to ziemie dzisiejszej Dolnej Austrii, Karyntii i Styrii.
Samon zmarł w 658 r., a dwa lata po jego śmierci upadło jego państwo. Bez niego twór ten nie mógł funkcjonować. Posiadał on prymitywną organizację sprawowania władzy, ponieważ Samon nie rozwinął administracji ani systemu prawa. Śmierć Samona spowodowała wewnętrzne tarcia między wysoko urodzonymi. Rychło też doszło do wojen i ostatecznego upadku. W dalszym ciągu groźni byli wyparci na jakiś czas Awarowie, do władzy też dochodziły inne plemiona słowiańskie, które jak ich poprzednicy, domagały się coraz to rozleglejszych ziem, z których mogliby czerpać zyski w postaci danin. Mniej więcej w tym samym czasie o Samonie i jego państwie pisał kronikarz frankijski Fredegar w dziele Historia Francorum, gdzie w księdze czwartej poświęcił sporo miejsca temu tematowi.
Okres funkcjonowania państwa Samona przez prawie dwa pokolenia określany jest we współczesnej historiografii jako epoka, w której wykrystalizowało się pierwsze w historii Słowian państwo. Po upadku państwa Samona obszar obecnej Austrii zamieszkała ludność posługująca się językiem germańskim. Wynikałoby z tego, że Słowianie na dzisiejszych terenach Austrii byli wcześniej od samych Austriaków.

Jakub A. Pawłowski, Polonika nr 230, marzec 2014

Top
Na podstawie przepisów art. 13 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. informujemy, iż Österreichisch-Polnischer Verein für Kulturfreunde „Galizien“, jest administratorem danych osobowych, które przetwarza na zasadach określonych w polityce prywatności. Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług na zasadach określonych w tej polityce. Warunki przechowywania lub dostępu do cookie w można określić w ustawieniach przeglądarki internetowej z której Pan/Pani korzysta lub konfiguracji usług internetowej. More details…