We wtorek, 6 marca w Instytucie Polskim w Wiedniu odbyło się wydarzenie poświęcone jednej z najbardziej zasłużonych dla polskiej kultury i nauki instytucji – Zakładowi Narodowemu im. Ossolińskich.

Zostało ono zorganizowane we współpracy Instytutu Polskiego oraz Stacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk w Wiedniu.

Po powitaniu zgromadzonych gości przez dyrektorów instytucji będących organizatorami spotkania, Rafała Sobczaka oraz prof. dra hab. Bogusława Dybasia, w imieniu Ossolineum głos zabrała Małgorzata Orzeł, kustosz Muzeum Pana Tadeusza we Wrocławiu, będącego częścią Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, która dokonała wprowadzenia do prezentowanej podczas wydarzenia wystawy jubileuszowej pt. „200 lat Ossolineum. Litteris et Artibus. Zakład Narodowy im. Ossolińskich (1817–2017)”. Wspominając ostatnią wystawę dotyczącą Ossolineum, prezentowaną w salach Austriackiej Biblioteki Narodowej w 2009 roku, Małgorzata Orzeł omówiła również szerzej obchody jubileuszu 200-lecia Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, które miały miejsce w roku 2017 i odbywały się pod honorowym patronatem prezydenta RP, dra Andrzeja Dudy. Ich szczególnym pokłosiem są liczne publikacje jubileuszowe z „Księgą darczyńców Zakładu Narodowego im. Ossolińskich” pod redakcją Marty Pękalskiej na czele.

Po oficjalnym otwarciu wystawy zainteresowana publiczność miała możliwość wysłuchania wykładu prof. dr hab. Elżbiety Dzikowskiej (Uniwersytet Łódzki) zatytułowanego „Ein Erinnerungsort stiftet Identität. Ossolineum in Wroclaw nach 1945” („Miejsce pamięci fundamentem tożsamości. Ossolineum we Wrocławiu po 1945 roku”). W swojej wieloaspektowej prezentacji profesor Dzikowska, członek Rady Naukowej Zakładu Narodowego im. Ossolińskich III kadencji, skupiła się na obecnej siedzibie Ossolineum – mieście Wrocław – w kontekście tożsamości narodowej oraz kulturowej, przypominając m.in. polskiego matematyka żydowskiego pochodzenia prof. Hugo Steinhausa oraz niemieckiego filozofa Günthera Andersa.

W spotkaniu udział wzięli również przedstawiciele rodzin, należących do grona darczyńców Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, m.in. rodziny Ledóchowskich oraz Forst de Battaglia.

– Należy przypomnieć, że Stacja Naukowa Polskiej Akademii Nauk w Wiedniu związana jest z Zakładem Narodowym im. Ossolińskich poprzez część zbiorów bibliotecznych, tak zwaną kolekcję „Ottona Forst de Battaglia”, która jest formalnie własnością Ossolineum, a znajduje się w bibliotece wiedeńskiej Stacji Naukowej PAN. Jest dziś z nami ambasador doktor Jakub Forst-Battaglia, wnuk uczonego Ottona Forst de Battaglia, sam będący historykiem, dyplomatą oraz wielkim przyjacielem Polski i Polaków, którego z tego miejsca pragnę serdecznie powitać – mówił podczas wieczoru dyrektor Instytutu Polskiego w Wiedniu Rafał Sobczak.

– Wczoraj obchodziliśmy ważną rocznicę, 5 marca ubiegłego roku zmarł wielki Polak mieszkający w Wiedniu, Mieczysław hrabia Ledóchowski, przedstawiciel rodziny, która – według zapisów Fundacji – pełniła funkcję kuratora ekonomicznego Ossolineum. Został mianowany kuratorem w 1935 roku, po śmierci swojego dziadka. Był ostatnim kuratorem Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, który został zaprzysiężony we Lwowie. Są dziś z nami Włodzimierz Ledóchowski wraz z Małżonką, którym serdecznie dziękuję za przybycie – kontynuował dyrektor Sobczak.

Zakład Narodowy im. Ossolińskich został powołany do życia w 1817 roku w Wiedniu decyzją cesarza austriackiego Franciszka I. Twórcą Zakładu, którego siedziba znajdowała się we Lwowie, a od 1945 roku we Wrocławiu, był Józef Maksymilian Ossoliński, prefekt Biblioteki Cesarskiej w Wiedniu. Ossolineum jest przykładem instytucji naukowej, która aktywnie buduje i rozszerza swoją współpracę międzynarodową, o czym świadczy m.in. kooperacja z Biblioteką im. Stefanyka we Lwowie, w której znajduje się część dawnych zbiorów Ossolineum. W skład Zakładu Narodowego im. Ossolińskich wchodzą: Biblioteka Ossolineum, Muzeum Książąt Lubomirskich, zlokalizowane w Kamienicy Pod Złotym Słońcem w samym centrum Wrocławia Muzeum Pana Tadeusza oraz Wydawnictwo Ossolineum.

Instytut Polski w Wiedniu