W jednym z najważniejszych na świecie muzeów poświęconych historii wojskowości – wiedeńskim Heeresgeschichtliches Museum dzięki inicjatywie Instytutu Polskiego w Wiedniu uroczyście otwarta została we wtorek 10.07.2018 wystawa prezentująca historię Powstania Warszawskiego.

W otwarciu ekspozycji wziął udział korpus dyplomatyczny m.in. ambasadorowie Polski oraz Niemiec, przedstawiciele austriackiego Parlamentu, austriackiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz austriackich instytucji naukowych. Podczas uroczystości obecni byli ponadto przedstawiciele Uniwersytetu Wiedeńskiego, Polskiej Akademii Nauk, jak również Archiwum Austriackiego Ruchu Oporu oraz Austriackiego Towarzystwa Korczakowskiego.

Wystawę otworzyli wspólnie dyrektor Instytutu Polskiego Rafał Sobczak, zastępca dyrektora Muzeum Historii Wojskowości w Wiedniu dr Christoph Hatschek oraz zastępca dyrektora Muzeum Powstania Warszawskiego dr Paweł Ukielski, które jest autorem prezentowanej ekspozycji.
-Za rok obchodzić będziemy w Polsce i na świecie 75. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego i 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej. To ważne, że już dzisiaj możemy zaprezentować w Wiedniu wystawę o Powstaniu i historii okupowanej podczas II wojny światowej Polski wszystkim odwiedzającym muzeum – mówił podczas wieczoru dyrektor Rafał Sobczak. Przypomniał również, że po wojnie Powstańcy Warszawscy zostali uznani przez władze komunistyczne za wrogów. -31 lipca 2004 w przeddzień sześćdziesiątej rocznicy wybuchu powstania dzięki inicjatywie ówczesnego prezydenta miasta stołecznego Warszawy Lecha Kaczyńskiego otwarto Muzeum Powstania Warszawskiego. Otwarcie muzeum stało się jednym z najważniejszych wydarzeń i początkiem powrotu powszechnej pamięci o Powstaniu i Powstańcach – dodał dyrektor Sobczak.
Podczas uroczystości dyrektor Rafał Sobczak odczytał list okolicznościowy Ministra Spraw Zagranicznych Jacka Czaputowicza.
-Zbrojny zryw mieszkańców Warszawy i ich bohaterska 63-dniowa walka o wyzwolenie miasta są jednym z wielu przykładów poświęcenia, cierpienia, ale także odwagi i męstwa Narodu Polskiego, który od pierwszych dni niemieckiej okupacji stawiał czoła najeźdźcy. Od lat rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego stanowi symbol ofiary złożonej przez warszawiaków w imię wolności Polski i Europy. Cieszę się, że tak doniosłe wydarzenie w najnowszej historii Państwa Polskiego będzie prezentowane w jednej z najważniejszych placówek muzealnych na świecie – zaznaczył szef polskiej dyplomacji. Minister Jacek Czaputowicz podkreślił ponadto, że „mimo prześladowań Naród Polski nigdy nie złożył broni, organizując największe w Europie struktury wojskowego i cywilnego ruchu oporu, emigracyjny rząd oraz siły zbrojne walczące u boku alianckich sojuszników na wszystkich najważniejszych frontach II wojny światowej. Pamięć o bohaterach naszej wspólnej wolności jest obowiązkiem kolejnych pokoleń”. -Mam nadzieję, że prezentowana wystawa przybliży austriackim i zagranicznym gościom odwiedzającym Muzeum Historii Wojskowości rolę, jaką Powstanie Warszawskie odegrało w dziejach Polski i Europy oraz wkład Polski w końcowe zwycięstwo w II wojnie światowej – dodał minister Czaputowicz.
Również Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego wiceminister Magdalena Gawin przesłała list z okazji otwarcia wystawy. -Powstanie Warszawskie to dziś kluczowy składnik europejskiej pamięci o XX wieku – wydarzenie o wielkim uniwersalnym przesłaniu – zaznaczyła wiceminister. Dodała przy tym, że „kiedy 1 sierpnia 1944 roku Warszawa stanęła do walki, nie było wątpliwości, że jest to bitwa o niepodległość całego kraju. Niepodległość, którą trzeba było wywalczyć w boju z Niemcami i obronić przed agresją Sowietów”. -Odbudowywana przez lata z wielkim wysiłkiem Warszawa, jest dziś dynamiczną metropolią z drapaczami chmur i bogatą ofertą kulturalną, stolicą wolnej i demokratycznej Polski, członka NATO i Unii Europejskiej – podkreśliła wiceminister Gawin.
Gościem honorowym Instytutu Polskiego w Wiedniu podczas wtorkowego otwarcia wystawy była Anna Lehr – Spławiński, łączniczka w trakcie Powstania Warszawskiego oraz żołnierz Armii Krajowej. -Bardzo serdecznie dziękuję Pani za nasze spotkanie, za opowiedzianą nam przez Panią historię i za to, że jest Pani dzisiaj z nami przekazując nam to cenne świadectwo tamtych bohaterskich, powstańczych dni – powiedział dyrektor Rafał Sobczak.
1 sierpnia 1944 roku, po latach nieludzkiej i zbrodniczej okupacji niemieckiej, przynoszącej z każdym dniem nowe zbrodnie, mieszkańcy Warszawy chwycili za broń. Zorganizowane zostało przez Armię Krajową w ramach akcji „Burza” i trwało 63 dni. Nierówna walka o Warszawę przyniosła w rezultacie zagładę miasta. Kosztowała życie ok. 17 tys. powstańców i ok. 150 tys. cywilnych mieszkańców. Żołnierze AK trafili do obozów jenieckich, cała ludność cywilna została z miasta wysiedlona. Około 2.000 powstańców trafiło do obozu KL Mauthausen-Gusen na terenie Austrii. Na osobisty rozkaz Hitlera rozpoczęto wielomiesięczne, systematycznie wyburzanie stolicy Polski. Armia Czerwona weszła do wymarłych ruin miasta dopiero w połowie stycznia 1945.

Wystawę w Muzeum Historii Wojskowości w Wiedniu można oglądać do 9 września 2018 roku.

Instytut Polski w Wiedniu