Alexandra reprezentuje interesy miliona stu tysięcy uczennic i uczniów wszystkich typów szkół w Austrii. Jest tegoroczną maturzystką. I mówi pięknie po polsku!

Kim jest Alexandra Bosek?
– Jestem uczennicą gimnazjum w Baden, mam 18 lat, w tym roku szkolnym zdaję maturę.
Urodziłam się w Wiedniu. Moi rodzice pochodzą z Polski, moja mama jest z Nowego Targu, tata z Rzeszowa. Gdy miałam trzy lata, przeprowadziliśmy się z Wiednia do Baden. Jestem instruktorką narciarstwa, lubię też grać z tatą w tenisa.
Jak to się stało, że zainteresowałaś się działalnością społeczną?
– Od zawsze się nią interesowałam. Najpierw w szkole podstawowej byłam przewodniczącą klasy, przez ostatni rok pełniłam funkcję rzeczniczki młodzieży szkół gimnazjalnych w Dolnej Austrii oraz byłam członkinią Rady Uczniów Dolnej Austrii.
Od września 2020 roku pełnisz funkcję rzeczniczki Federalnej Rady Uczniowskiej, czyli Bundesschülervertretung. Reprezentujesz interesy miliona stu tysięcy uczniów. Jakie to uczucie?
– To jest wielka odpowiedzialność. Ale nie jestem sama, mam wspaniałe współpracowniczki i współpracowników, w sumie 29 osób, które już miałam okazję wcześniej poznać i z nimi współpracować. Ponadto współpracuję z rzecznikami poszczególnych krajów związkowych, gdzie na każdy przypadają 3 osoby. Moja rola polega na tym, że jestem głosem tych wszystkich ludzi i reprezentuję nasze wspólne stanowisko w rozmowach np. z politykami.
Zwłaszcza w ubiegłym roku szkolnym widoczne było, jak często pytano nas o zdanie. Pokazuje to, że nasze prawo do współdecydowania odgrywa ważną rolę w systemie edukacji. Co należy do Twoich obowiązków?
– Muszę być na bieżąco ze wszystkimi przepisami i wszelkimi zmianami dotyczącymi edukacji. Muszę umieć odpowiedzieć na wszelkie zapytania uczniów w różnych sprawach spornych, a udzielając odpowiedzi muszę odwoływać się do konkretnych przepisów prawnych i szukać rozwiązań w ich ramach.
Mogę zgłosić się do ministerstwa z propozycjami rozwiązań czy też z konkretnymi projektami: oni muszą rozpatrzeć, co da się zrealizować. To jest dla mnie najważniejsze: że mogę mieć wpływ na konkretne zmiany w edukacji w Austrii.
Co powinno się zmienić w austriackich szkołach?
– Jako tegoroczna maturzystka chciałabym bardzo, żeby nauka znowu sprawiała radość, żeby to była radość ze zdobywanej wiedzy, którą można potem praktycznie wykorzystać, a nie uczenie się w wielkim stresie tylko z myślą o egzaminie maturalnym. Szkoła powinna uczyć, jak podejmować ważne życiowe decyzje i co można zrobić ze swoim życiem po zdobyciu matury – która niestety staje się jakby celem samym w sobie. W szkołach brakuje edukacji politycznej. W Austrii prawo wyborcze przysługuje od 16. roku życia. A tymczasem większość młodzieży nie ma pojęcia, jak funkcjonuje austriacki system polityczny, nie ma najmniejszej wiedzy na temat programów politycznych partii. Swoją wiedzę czerpią z przypadkowych informacji na Instagramie czy Facebooku. Jak można wtedy mieć swoje zdanie na jakikolwiek temat?
Uczniowie też nie mają żadnej praktycznej wiedzy na temat ekonomii. Nie zdają sobie sprawy, co to znaczy, że z powodu pandemii rodzice np. stracą pracę. Jaki to wpływ będzie miało na ich życie? Jak funkcjonuje gospodarka?
Ważna jest reforma nauczania matematyki, żeby ukierunkować się na uczenie praktyczne. Nie uczymy się matematyki finansowej, która tak jest potrzebna w życiu. Podobnie powinny być w szkole podstawy medioznawstwa, umiejętności filtrowania informacji, żeby nauczyć się odróżniać fake news od faktu.
Jak wyglądają kontakty z ministerstwem nauki?
– Jesteśmy w stałym kontakcie z ministrem Heinzem Fassmanem i z innymi pracownikami ministerstwa. Nasza opinia jest ważna, bo my widzimy szkołę od środka, spotykamy się na co dzień z różnymi problemami. Dlatego też ministerstwo bierze pod uwagę nasze propozycje.
Co pokazała pandemia w szkołach?
– Pokazała, że metody nauczania są przestarzałe. Szkoła wymaga digitalizacji, nauczyciele powinno obowiązkowo uczestniczyć w kursach podnoszących ich umiejętności w tym zakresie. Powinni być lepiej przygotowani na prowadzenie zajęć w systemie zdalnym. Zobaczyliśmy to wszyscy w czasie lockdownu w marcu. Z 300 uczennicami i uczniami nie było kompletnie żadnego kontaktu. Jak potem ocenić takich uczniów, do której skierować ich klasy? Braki są niestety bardzo widoczne. Mam sygnały, że wielu uczniów, którzy są obecnie w klasie drugiej, bardzo źle radzi sobie z czytaniem i pisaniem, czyli umiejętnościami, które powinny być opanowane w klasie pierwszej.
Czego nas uczy pandemia?
– Uczy nas, że powinniśmy postrzegać miniony rok szkolny nie tylko jako negatywne obciążenie, ale także jako proces uczenia się i okazję do znalezienia wraz z ministerstwem i innymi partnerami szkolnymi nowych rozwiązań dla austriackiego systemu szkolnego.
Najczęstsze problemy, z jakimi się zgłaszają uczniowie w Austrii do swojej rzeczniczki?
– Najwięcej obaw i wątpliwości dotyczy egzaminów maturalnych. Wiele rzeczy jest praktycznie nie do nadrobienia z powodu ubiegłorocznego lockdownu, a teraz zaczął się kolejny.
Co powiesz tegorocznym maturzystom?
– Powiem, że w tym roku szkolnym musimy być przygotowani na to, co nieprzewidywalne.
W zależności od sytuacji, jaka będzie w maju, maturę należy dostosować do okoliczności, tzn. jeśli będą kolejne lockdowny, trzeba będzie przygotować nowe przepisy.
A co Ty chcesz robić po maturze?
– Chciałabym studiować weterynarię, to taka trochę tradycja rodzinna. I bardzo też interesowałaby mnie politologia.
Czy chciałabyś zająć się w przyszłości działalnością polityczną?
– Myślę, że tak. Polityka interesuje mnie od dawna.
Skąd taka dobra znajomość języka polskiego?
– W domu zawsze mówimy po polsku. Staram się utrzymywać kontakt z rodziną w Polsce. Przez pewien czas chodziłam na lekcje języka polskiego w szkole austriackiej. Mam też oczywiście w Austrii polskich znajomych, a moja najlepsza przyjaciółka jest Polką z pochodzenia.

Rozmawiała Patrycja Brzoza, Polonika nr 281, styczeń/luty 2021