W dniu 11 października 2020 r. odbędą się w Wiedniu wybory komunalne. Mieszkańcy miasta wybiorą swoich przedstawicieli do Rady Miasta i wiedeńskiego Landtagu, a także do Rad Dzielnicowych.

Jak funkcjonuje administracja Wiednia
Administracja stolicy Austrii charakteryzuje się podwójną strukturą: Wiedeń posiada nie tylko Radę Miasta Wiednia (Gemeinderat), ale także parlament kraju związkowego (Landtag). Ponadto 100 wiedeńskich radnych pełni podwójną funkcję: są wybierani równocześnie do parlamentu miejskiego, jak i do parlamentu kraju związkowego.
Wiedeń jako gmina miejska jest również okręgiem politycznym, podzielonym na 23 dzielnice gminne, z których każda ma swój Radę Dzielnicową (Bezirksrat) z określonymi kompetencjami. Dzielnicami tymi kierują wybrani przewodniczący dzielnic.
Wiedeń jest ponadto miastem statutarnym (Statutarstadt), którego administracja zorganizowana jest według lokalnego prawa zawartego w statucie miejskim, tworząc jednocześnie odrębny kraj związkowy. Miasto to stanowi jeden z dziewięciu krajów związkowych i równocześnie stolicę Republiki Austrii. Ten najmniejszy pod względem powierzchni kraj związkowy jest równocześnie największy pod względem liczby ludności.
Kto ma prawo do głosowania?
Do głosowania zarówno do Rady Miasta Wiednia, jak i Rad Dzielnicowych uprawnieni są obywatele Austrii, którzy w dniu głosowania ukończą 16. rok życia oraz posiadają w Wiedniu główne miejsce zameldowania najpóźniej od 14 lipca 2020 roku. Obywatele Unii Europejskiej, którzy nie posiadają obywatelstwa austriackiego, ale spełniają powyższe kryteria, mogą wziąć udział w głosowaniu do Rad Dzielnicowych.
Do głosowania do Rady Miasta nie mogą przystąpić obywatele Unii Europejskiej nieposiadający obywatelstwa austriackiego, ponieważ Rada Miasta Wiednia jest jednocześnie parlamentem kraju związkowego (Landtag), który, będąc organem prawodawczym, może być według austriackiej konstytucji wybierany tylko przez obywateli Austrii.
W Radzie Miasta jest do zdobycia 100 mandatów, natomiast w Radach Dzielnicowych od 40 do 60, w zależności od liczby mieszkańców danej dzielnicy (w sumie we wszystkich dzielnicach ponad 1400).
Prawie 1,4 miliona uprawnionych
Do głosowania do Rady Miasta uprawnionych jest 1 133 011 osób posiadających obywatelstwo austriackie. Równocześnie z wyborami do Rady Miasta i wiedeńskiego Landtagu odbywają się wybory do Rad Dzielnicowych, do głosowania w których uprawnionych jest 1 362 795 mieszkańców Wiednia, w tym także 229 784 obywateli Unii Europejskiej nieposiadających austriackiego obywatelstwa.
Zasady głosowania
Wszystkie uprawnione do głosowania osoby otrzymają drogą pocztową na ok. 2 tygodnie przed głosowaniem urzędową informację na temat wyborów (Amtliche Wahlinformation).
Posiadający kartę wyborczą (Wahlkarte) mogą głosować w swoim lub dowolnym lokalu wyborczym w Wiedniu, bądź przez głosowanie listowne (Briefwahl).
Podczas głosowania można oddać nie tylko głos na partię, ale także tzw. głos preferencyjny (Vorzugsstimme) na kandydatkę lub kandydata partii, na którą głosujemy. 
Uprawnieni do wybierania przedstawicieli do Rady Miasta, a tym samym także do wiedeńskiego Landtagu ( czyli osoby posiadające austriackiego obywatelstwo) otrzymują dwie karty: białą i żółtą. Na białej karcie, uprawiającej do wybrania przedstawicieli do Rady Miasta (Gemeinderat) i Parlamentu Kraju Związkowego (Landtag), zaznaczamy partię, na którą głosujemy oraz możemy w kratkach obok dopisać nazwiska dwóch kandydatek czy kandydatów, na których oddajemy tzw. głosy preferencyjne. Na karcie żółtej wybieramy kandydatki i kandydatów do Przedstawicielstw Dzielnicowych (Bezirkvertretung). W tym głosowaniu mogą też brać udział obywatele krajów UE. Wyborcom przysługuje jeden głos preferencyjny. Nazwisko kandydata lub kandydatki dopisujemy w kratce obok nazwy partii.
Konieczne jest, aby głos preferencyjny (Vorzugsstimme), został oddany na przedstawiciela tej samej partii, którą wybraliśmy w głosowaniu. Oczywiście na białej i żółtej karcie można zaznaczyć dwie różne partie i oddać głosy preferencyjne na ich przedstawicieli.
Ponieważ burmistrz Wiednia to równocześnie przedstawiciel parlamentu kraju związkowego (Landtag), nie można głosować na niego w sposób bezpośredni. Jest on wybierany przez Radę Miasta.
Na kogo można głosować?
W wyborach uczestniczyć będą partie posiadające już reprezentanta w Radzie Miasta Wiedeń: Socjaldemokratyczna Partia Austrii (SPÖ), Austriacka Partia Ludowa (Neue Österreichische Volkspartei – ÖVP), Zieloni (Grüne) Wolnościowa Partia Austrii (FPÖ) oraz NEOS. Ponadto na karcie do głosowania mogą znaleźć się partie uprawnione do głosowania przez Radę Narodową (Nationalrat), a także grupy oraz partie, które uzyskają prawo do kandydowania dzięki tzw. oświadczeniu poparcia. We wszystkich 23 dzielnicach kandydują: SPÖ, ÖVP, Grüne, FPÖ, NEOS, Team HC Strache oraz Bündnis Links.
W dniu wyborów lokale wyborcze będą otwarte od godziny 7.00 do 17.00. Następne wybory odbędą się za pięć lat, a więc w 2025 roku.

Adam Taubowski, Polonika nr 280, wrzesień/październik 2020