W październiku ubiegłego roku zostałem sfotografowany przez radar za szybką jazdę. Dopiero teraz otrzymałem mandat. Czy nadal mogę zostać ukarany?

- Według przepisów postępowania administracyjnego (Allg. Verwaltungsverfahrensgesetz) przewidywane jest przedawnienie karalności po sześciu miesiącach od popełnienia czynu. Warunkiem przedawnienia jest to, że w ciągu sześciu miesięcy urząd nie mógł podjąć żadnych kroków w kierunku ukarania lub znalezienia sprawcy. Jeśli przed upływem sześciu miesięcy przyszło pierwsze pismo z prośbą o ustosunkowanie się do czynu (Rechtfertigung) to przedawnienie zostaje przerwane i kara może zostać prawnie wymierzona nawet po sześciu miesiącach. Jeśli mandat, który przyszedł po upływie sześciu miesięcy, był pierwszym krokiem urzędu w kierunku sprawcy, to kara podlega przedawnieniu. Ważne jest, aby zwrócić się do urzędu z odpowiednim wyjaśnieniem.

Od dwudziestu trzech lat jestem zatrudniona w jednej firmie na stanowisku sekretarki. Teraz pracodawca chce mnie zwolnić. Jakie terminy zwolnienia obowiązują i jakie płatności mi się należą?
-To, jakie terminy zwolnienia pracownika obowiązują w danym przypadku, zależy przede wszystkim od rodzaju umowy o pracę. Jeśli ta nie przewiduje odpowiednich reguł, to obowiązuje kodeks pracy oraz w odpowiedniej branży obowiązująca umowa zbiorowa - Kollektivvertrag. Z reguły Kollektivvertrag odsyła w tym punkcie do przepisów ustawowych. Co do terminu wypowiedzenia austriacki kodeks pracy dotyczący pracowników umysłowych (Angestelltengesetz) przewiduje, że wypowiedzenie może nastąpić tylko z końcem każdego kwartału (jeśli w umowie o pracę nie jest inaczej ustalone). Okres wypowiedzenia zależy od stażu pracy i wynosi sześć tygodni do dwóch lat zatrudnienia, dwa miesiące od dwóch lat zatrudnienia, trzy miesiące od pięciu lat zatrudnienia, cztery miesiące od piętnastu lat zatrudnienia i pięć miesięcy od dwudziestupięciu lat zatrudnienia. Za zgodą pracownika umowa może zostać wypowiedziana z końcem lub piętnastym dniem każdego miesiąca. Natomiast okres wypowiedzenia nawet za zgodą pracownika nie może zostać skrócony. W razie wypowiedzenia przez pracodawcę należy się pracownikowi odprawa. Od 1 stycznia 2003 roku obowiązuje nowy system odprawowy. W przypadku umów o pracę, które zostały zawarte po 1 stycznia 2003 roku, nowy system obowiązuje automatycznie. Tu pracodawca wpłaca co miesiąc 1,53% pensji na specjalne konto (Mitarbeitervorsorgekasse). Z tego konta zostaje wypłacana odprawa. W przypadku umów o pracę, które zostały zawarte przed 1 stycznia 2003 roku i po 1 stycznia 2003 roku nie zostały za obopólną zgodą przestawione na nowy system, obowiązuje stary system odprawowy. Tu pracodawca musi zapłacić odprawę „z własnej kieszeni". Wysokość odprawy zależy od stażu pracy i wynosi dwukrotną pensję od trzech lat zatrudnienia, trzykrotną pensję od pięciu lat zatrudnienia, czterokrotną pensję od dziesięciu lat zatrudnienia, sześciokrotną pensję od piętnastu lat zatrudnienia, dziewięciokrotną pensję od dwudziestu lat zatrudnienia i dwunastokrotną pensje od dwudziestu pięciu lat zatrudnienia.

Czy w trakcie trwania okresu wymówienia pracy muszę wykorzystać dni urlopowe i wypracowane nadgodziny?
- Jeśli nie ma innego ustalenia w umowie o pracę, to w przypadku wymówienia przez pracodawcę, pracownikowi należy się zapłata zastępcza za niewykorzystany urlop, tzw. Urlaubsersatzleistung. Kodeks pracy nie przewiduje obowiązku pracownika co do wykorzystania reszty urlopu. Jednak jeśli pracownik się na to nie zgadza tylko po to, aby pracodawca poniósł stratę, to pracodawca może odpowiednio skrócić wypłatę zastępczą. Za bieżący rok należy się urlop nie w całym wymiarze, tylko proporcjonalnie.
Podobnie jak w przypadku urlopu, jeśli umowa o pracę nie przewiduje innej regulacji, to pracownikowi należy się wypłata pieniężna za nadgodziny. Oczywiście pracownik może je skonsumować w okresie wypowiedzenia, ale tylko za obopólną zgodą.
W przypadku wymówienia pracy przez pracodawcę kodeks pracy przewiduje ponadto prawo pracownika do wolnego czasu (tzw. Postensuchzeit), które pracownik ma do wykorzystania na szukanie nowej pracy lub przygotowanie się do bezrobocia. Ten wolny czas wynosi 1/5 tygodniowego wymiaru czasu pracy (czyli 1 dzień w tygodniu przy pełnym etacie).

Od wielu lat prowadzę firmę w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W ostatnich miesiącach interes idzie bardzo źle. Czy muszę zgłosić upadłość gospodarczą, a jeśli tak, to kiedy?
- Warunkiem otwarcia postępowania upadłościowego jest niewypłacalność. Kiedy niewypłacalność następuje, zależy od dwóch czynników: zadłużenia i negatywnej prognozy. Samo zadłużenie nie powoduje jeszcze obowiązku do zgłoszenia upadłości. Ważny jest tu drugi czynnik: dopiero gdy po analizie najbliższej przyszłości, a szczególnie szans na np. odzyskanie wierzytelności lub otrzymania nowych zleceń, które powodują zwiększenie płynności finansowej, można określić czy niewypłacalność nastąpiła, czy nie. Dopiero po potwierdzeniu obu czynników następuje obowiązek zgłoszenia upadłości. Odpowiedni wniosek musi zostać wniesiony najpóźniej w ciągu 60 dni od stwierdzenia niewypłacalności. Wniosek składa się w sądzie handlowym (Handelsgericht). Równocześnie trzeba wpłacić 4000 euro na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego. Jeśli te pieniądze nie zostaną zdeponowane w sądzie, to postępowanie upadłościowe nie zostanie rozpoczęte. Wniosek musi zostać wniesiony przez zarządcę firmy (Geschäftsführer). To on odpowiada karnie za to, aby wniosek został wniesiony w terminie.

Aleksandra T. Fux