W dobie swobodnego przepływu osób w Unii Europejskiej dostęp do opieki zdrowotnej dla obywateli państw członkowskich został znacząco ułatwiony. Na podstawie dokumentu, jakim jest Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), możliwe jest korzystanie ze świadczeń zdrowotnych za granicą. Jak więc z niej korzystać?

Korzystanie z opieki zdrowotnej w krajach UE/EOG i Szwajcarii

W przypadku podróży do innego kraju Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) lub Szwajcarii możliwe jest korzystanie z niezbędnych świadczeń zdrowotnych w publicznym systemie zdrowia danego kraju na podstawie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ/EHIC). Trzeba mieć ją przy sobie – w Austrii jest wydawana przez austriacką kasę chorych (np. ÖGK), a w Polsce przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Leczenie odbywa się na takich samych zasadach, jak dla obywateli tego kraju (często bezpłatnie lub z częściową dopłatą).

Przykład: Jadąc do Włoch i mając kartę EKUZ, możesz skorzystać z opieki zdrowotnej w razie nagłego zachorowania bez ponoszenia pełnych kosztów.

Korzystanie z austriackiej e-card w Polsce

E-card to elektroniczna karta ubezpieczenia zdrowotnego wydawana w Austrii, która potwierdza, że jej posiadacz jest ubezpieczony w austriackim systemie zdrowotnym. W Austrii służy do identyfikacji pacjenta w placówkach medycznych i rejestracji usług zdrowotnych. Sama w sobie nie stanowi podstawy do korzystania ze świadczeń zdrowotnych za granicą.

Aby skorzystać z opieki medycznej w Polsce, osoba ubezpieczona w Austrii musi posiadać kartę Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego EKUZ. Co do zasady EKUZ wydawana jest w Austrii automatycznie wraz z kartą uprawniającą do korzystania ze świadczeń zdrowotnych w kraju, tj. e-card. Stanowi jej integralną część, a dokładnie znajduje się na jej odwrocie.

Na austriackiej karcie EKUZ często w miejscu daty ważności znajdują się gwiazdki (****). To nie jest błąd – Austria stosuje taką praktykę celowo. Austriacka karta EKUZ nie ma sztywnej daty ważności, ponieważ jej ważność wiąże się bezpośrednio z okresem ubezpieczenia zdrowotnego danej osoby. Jeśli osoba jest nadal objęta austriackim ubezpieczeniem zdrowotnym, karta pozostaje ważna.

„Gwiazdki” stanowią pewnego rodzaju ułatwienie administracyjne – dzięki temu nie trzeba wystawiać nowej karty każdorazowo przy przedłużeniu ubezpieczenia. Wystarczy, że ubezpieczenie jest aktywne.

Sprawdzenie ważności możliwe jest inną drogą – uprawnienia posiadacza karty EKUZ mogą być zweryfikowane elektronicznie lub poprzez zaświadczenie z odpowiedniego urzędu w Austrii. Niektóre placówki zdrowotne w innych krajach mogą być jednak zdezorientowane z powodu tych gwiazdek, dlatego zaleca się posiadanie dodatkowego dokumentu potwierdzającego ubezpieczenie, np. zaświadczenia z austriackiej kasy chorych (np. ÖGK). W przypadku planowanego wyjazdu, aby mieć pewność, że nie będzie problemów z akceptacją karty, można poprosić swoją kasę chorych o dodatkowy dokument tymczasowy (np. certyfikat zastępujący EKUZ).

W razie potrzeby skorzystania z opieki zdrowotnej w Polsce, należy udać się do placówki mającej umowę z NFZ i okazać EKUZ. Świadczenia są udzielane na takich samych zasadach jak osobom ubezpieczonym w Polsce, obejmując niezbędną i nieplanowaną opiekę medyczną.

Także posiadacz polskiego ubezpieczenia legitymujący się EKUZ może korzystać z publicznej opieki zdrowotnej w Austrii w przypadku nagłej choroby lub wypadku podczas pobytu czasowego (np. wakacje, delegacja, studia). Świadczenia są udzielane na takich samych zasadach, jakie obowiązują austriackich obywateli. Wówczas należy udać się do lekarza lub placówki mającej kontrakt z austriacką kasą chorych (np. ÖGK). Przed wizytą należy poinformować o posiadaniu karty EKUZ. W niektórych przypadkach może być konieczne pokrycie części kosztów samodzielnie (m.in. dopłaty są standardem w Austrii). W razie wątpliwości można ubiegać się o zwrot kosztów po powrocie do Polski – wówczas potrzebne będą dokumentacja medyczna i rachunki.

Planowane leczenie za granicą

Możliwy jest także wyjazd za granicę w celu leczenia. Wówczas wymagana jest wcześniejsza zgoda (austriackiej lub polskiej) kasy chorych (tzw. formularz S2). Zgoda wydawana jest tylko w określonych przypadkach np. jeśli leczenie w kraju zamieszkania/ubezpieczenie nie jest dostępne lub gdy okres oczekiwania jest zbyt długi.

Kraje spoza UE/EOG/Szwajcarii

Należy pamiętać, iż kraje spoza Unii Europejskiej (UE), Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) lub Szwajcarii nie są objęte działaniem Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego. Podróżując do takich krajów, konieczne jest wykupienie prywatnego ubezpieczenia podróżnego, które pokryje ewentualne koszty leczenia. W wyjątkowych przypadkach Austria ma umowy dwustronne z niektórymi krajami (np. Bośnią, Serbią, Turcją) – warto sprawdzić w swojej kasie chorych przed wyjazdem.

Agata Wolińska-Umschaden, Polonika nr 308, maj-czerwiec 2025