W Austrii, podobnie jak w Polsce, Wielkanoc obchodzona jest w gronie rodzinnym. Z czasem postu, Wielkiego Tygodnia i samą Wielkanocą związanych jest wiele tradycji i zwyczajów.

Niemiecka nazwa Wielkiego Tygodnia Karwoche wywodzi się ze starogermańskiego słowa „kara”, które oznacza żałobę.

Palmsonntag (Niedziela Palmowa). W Niedzielę Palmową w całej Austrii odbywają się procesje i święcone są palmy. Również Palmesel stał się ważnym symbolem w zwyczajach wokół obchodzenia Palmowej Niedzieli. Bardzo widowiskowy zwyczaj, czyli pochód osiołków, zachował się w niektórych miejscowościach Tyrolu i na Ziemi Salzburskiej. Naturalnej wielkości osiołki z drewna na kółkach towarzyszą drewnianej postaci Chrystusa. Członek rodziny, który wstanie ostatni w Niedzielę Palmową, nazywany jest również Palmesel.
W niektórych regionach do dekoracji używane są również precle lub jabłka. Poświęcone krzewy palmowe mają przynosić błogosławieństwa i umieszczone są w specjalnym miejscu w domu (zazwyczaj w tzw. Herrgottswinkel). Pozostałości palmy z poprzedniego roku nie są wyrzucane, tylko wykorzystywane do wypieku chleba i gotowania mięsa.

Gründonnerstag (Wielki Czwartek). Wielki Czwartek to dosłownie Zielony Czwartek. Jada się w tym dniu szpinak z jajkiem sadzonym, zieloną sałatę, zielone jabłka czy papryki. Mimo dominacji zielonego koloru w potrawach, nie stąd pochodzi nazwa tego dnia. Grün wywodzi się od słowa „greinen”, czyli ‘płakać’. Istnieje też zwyczaj ubierania się tego dnia na zielono, co ma podkreślić zbliżający się koniec postu.
Od Wielkiego Czwartku, zgodnie z ludowym zwyczajem, mówi się, że wszystkie dzwony odlatują do Rzymu i od Mszy Wielkoczwartkowej do Nocy Zmartwychwstania w kościele kołatki zastępują dzwonki. Ulicami chodzą chłopcy (Ratschenbuben) hałasujący drewnianymi kołatkami.
Od czasów średniowiecza wierzy się, że jaja składane w Wielki Czwartek przynoszą szczęście i odstraszają pech. Są one określane jako jaja Antlass (w średniowieczu Antlass był nazwą Wielkiego Czwartku i oznaczał zwolnienie od pokuty). Stąd wziął się zwyczaj wręczania sobie nawzajem wielkanocnych jaj.
W Wielki Czwartek rozpoczyna się Triduum Paschalne. W Kościele katolickim jest obchodzony jako pamiątka ustanowienia przez Chrystusa sakramentów kapłaństwa i Eucharystii podczas Ostatniej Wieczerzy. Wraz z Ostatnią Wieczerzą odbyło się mycie stóp, które do dziś jest praktykowane w wielu parafiach. Jest to rytuał, który do dziś stanowi symbol gościnności na Wschodzie. Początki sięgają jednak do mycia stóp podczas Ostatniej Wieczerzy, kiedy to Jezus umył stopy swoim uczniom, aby pokazać, że muszą być gotowi służyć sobie nawzajem.
W wiedeńskim Minoritenkirche (kościele zakonu Braci Mniejszych) znajduje się mozaika Giacomo Raffaellego z początku XIX w., będąca odtworzeniem „Ostatniej Wieczerzy” Leonarda da Vinci. Ostania Wieczerza, którą Jezus spożywał z apostołami, była tradycyjną ucztą paschalną, przypominającą wyjście Izraelitów z niewoli egipskiej. 

(Wielka Sobota). Najważniejszym wydarzeniem w Wielki Piątek jest odwiedzenie Grobu Pańskiego. W Wielką Sobotę rano poświęcony w kościele ogień przenoszony jest do domów i rozdzielany między wszystkich sąsiadów. Rozpala się nim w piecach. Obrzęd ten ma zapewnić ochronę przed uderzeniami pioruna. Święcenie pokarmów zwane jest w Austrii „święceniem mięs”. Święci się wielkanocny chleb (słodki, biały chleb, często w kształcie rogala), szynkę, kiełbasę, pisanki, sól, chrzan i zioła.

Ostern (Wielkanoc). Noc z Wielkiej Soboty na Wielkanoc w Karyntii, Styrii, Salzburgu Tyrolu, Dolnej Austrii i Burgenlandzie rozjaśniają płonące stosy – oznaki radości ze zmartwychwstania Jezusa.
W wielkanocny poranek przychodzi zajączek, przynosząc dzieciom kolorowe pisanki i słodycze, które chowa w ogrodzie lub mieszkaniu. Bardzo znanym zwyczajem w Austrii jest stukanie się jajkami: należy uderzać jednym jajkiem w drugie – stroną szpiczastą w szpiczastą, a zaokrągloną w zaokrągloną. W tym pojedynku zwycięża ten, którego jajko pozostanie całe. Znana jest też zabawa rzucania do jajka. Polega na tym, że jedna osoba trzyma jajko ze ściętym czubkiem między palcem wskazującym a kciukiem, a druga rzuca monetą. Trafienie w jajko oznacza zwycięstwo.

Ostermärkte (jarmarki wielkanocne). To jedna z największych tradycji wielkanocnych. Jarmarki odbywają się w całej Austrii. Najbardziej znane są te wiedeńskie: przed Pałacem Schönbrunn, gdzie 60 wystawców prezentuje wielkanocne dekoracje i rzemiosło artystyczne z Austrii, czy starowiedeński jarmark Altwiener Ostermarkt na placu Freyung, na którym co roku powstaje największa w Europie góra wykonana z ponad 40 tysięcy kolorowych pisanek. Najstarszy jarmark wielkanocny, bo odbywający się od ponad 350 lat, to Kalvarienbergmarkt.
Skąd w ogóle wzięły się jarmarki? Już w epoce średniowiecza stanowiły jedną z podstawowych form wolnego handlu, organizowaną corocznie, zwykle przy okazji święta kościelnego, i stąd zajmującą stałe miejsce w kalendarzu. Zwykle jarmarki trwały od 1 do 2 dni, ale niekiedy aż 2 tygodnie. Od początku XII wieku na targach tego typu wymieniano towary z Bliskiego Wschodu oraz zachodniej i północnej części Europy. W kolejnych epokach, wraz z rozwojem komunikacji i pojawieniem się nowych form handlu, od XVI wieku, rola jarmarków znacząco upadła.
Współcześnie na wiedeńskich jarmarkach wielkanocnych można kupić tradycyjne ozdoby wielkanocne i kolorowe pisanki, a także skosztować kulinarnych specjałów, jak również uczestniczyć w bogatym programie artystycznym.

Anna Bargiel, Polonika nr 271, marzec/kwiecień 2019