Zostałem zatrzymany ostatnio przez policję i po kontroli prawa jazdy otrzymałem mandat za brak przepisania polskiego prawa jazdy na austriackie. Czy to zgodne z prawem?

– Prawo jazdy wystawione przez kraj należący do Unii Europejskiej musi zostać zaakceptowane przez tutejsze urzędy i policję. Obywatel kraju należącego do UE nie jest więc zobowiązany do przepisywania polskiego prawa jazdy na austriackie. Jeśli otrzymał pan mandat z tego powodu, to należy złożyć w terminie odwołanie, ponieważ brakuje podstawy prawnej dla nałożenia takiej kary.
Zobowiązanie do przepisania obcego prawa jazdy na austriackie obejmuje tylko i wyłącznie obywateli spoza UE lub EWR (Szwajcaria). Ten obowiązek dotyczy też osób, które przeprowadzają się do Austrii, gdzie mają stałe miejsce zamieszkania. Osoby takie są zobowiązane do przepisania prawa jazdy w ciągu sześciu miesięcy od przeprowadzki.

Sąsiad pożyczył ode mnie 10 tysięcy euro. Miał mi je oddać przed miesiącem. Mamy spisaną umowę pożyczki. Jak mogę te pieniądze od niego wyegzekwować i czy mogę to zrobić bez adwokata?
– Najpierw należy wezwać sąsiada do oddania pożyczonej sumy. Można to zrobić samemu, przez biuro inkasso lub przez adwokata. Należy to zrobić pisemnie i z dowodem wysłania (np. listem poleconym). W tym liście należy wyznaczyć termin, w którym dana suma ma zostać zwrócona. Jeśli dłużnik tych pieniędzy w terminie nie zwróci, należy wnieść odpowiedni pozew sądowy o zwrot sumy pieniężnej (Mahnklage) w celu uzyskania wyroku. Ten pozew należy złożyć w sądzie okręgowym dzielnicy, w której mieszka dłużnik, chyba że w umowie o pożyczce uzgodniono inny sąd na wypadek sporu. Do postępowania sądowego o wartości sporu poniżej 5 tysięcy euro nie jest konieczny adwokat. Pozew można wnieść samemu, pisemnie lub ustnie (korzystając z dnia otwartych drzwi w każdym sądzie rejonowym – Bezirksgericht – w każdy wtorek między 8.00 a 12.00). Jeśli natomiast wartość sporu przekracza 10 tysięcy euro, tak jak w tym przypadku, to reprezentacja przez adwokata jest obowiązkowa. Poza kosztami adwokackimi należy też w sądzie uiścić opłatę za przeprowadzenie procesu, tzw. Pauschalgebühr. Wysokość tej opłaty zależy od wartości sporu.
Jeśli warunki finansowe nie umożliwiają pokrycia kosztów adwokackich oraz kosztów procesu, istnieje możliwość złożenia podania o przyznanie tzw. pomocy procesowej w sądzie, w którym będzie przeprowadzone właściwe postępowanie o zwrot pieniędzy. Pomoc prawna przyznawana jest wyłącznie w przypadku, gdy wnioskodawca – ze względu na mały dochód, brak majątku oraz zobowiązania z tytułu utrzymania – nie jest w stanie pokryć, choćby w części, kosztów wymienionych powyżej bez ryzyka naruszenia minimum socjalnego koniecznego dla zapewnienia podstawowej stopy życiowej. Pomoc prawna nie zostaje przyznana w przypadku, gdy dochodzenie (lub obrona praw) jest w oczywisty sposób bezzasadne lub w oczywisty sposób nie odbywa się w dobrej wierze. Uwaga! Przyznanie pomocy procesowej nie zwalnia od zapłaty kosztów drugiej strony w wypadku przegrania sprawy! Właściwy formularz (tzw. ZPForm 1) można otrzymać osobiście lub listownie w dowolnym sądzie pierwszej instancji (Bezirkgericht, Landesgericht lub Arbeits- und Sozialgericht) na terenie Austrii. Jest on również dostępny za pośrednictwem Internetu (www.justiz.gv.at ) oraz w niektórych konsulatach austriackich. Formularz ten jest obowiązkowy. Złożenie formularza nie może nastąpić później niż 4 tygodnie od daty jego wypełnienia przez wnioskodawcę, w przeciwnym wypadku staje się on nieważny.

Od wielu miesięcy używam samochodu zarejestrowanego w Polsce (na polskich rejestracjach). Ostatnio podczas kontroli zarzucono mi, że tego samochodu nie przemeldowałem na austriackie numery. Czy słusznie?
Jeśli osoba, która jest na stałe zameldowana na terenie Austrii, używa dłużej niż przez jeden miesiąc samochodu na zagranicznych rejestracjach, to jest ona zobowiązana do przemeldowania tego samochodu na tutejsze rejestracje w ciągu tego jednego miesiąca. Z przemeldowaniem związane jest ubezpieczenie samochodu w austriackiej firmie ubezpieczeniowej. Uiszczenie składki ubezpieczeniowej w Austrii powoduje jednocześnie uiszczenie podatku za używanie dróg (tzw. Kfz-Steuer) oraz Normverbrauchsabgabe (Nova). Ten termin przemeldunku może zostać przedłużony do dwóch miesięcy, jeśli panują pewne przeszkody, z powodu których przemeldowanie w ciągu miesiąca byłoby niemożliwe. Ustawa przewiduje pewne wyjątki, które zwalniają z obowiązku przemeldowania samochodu na austriackie rejestracje:
1. Użytkowanie krócej niż przez jeden miesiąc – wiele osób próbowało użytkować samochód przez niecały miesiąc, po czym wyjeżdżali nim z Austrii i wracali po kilku dniach. Ten system okazał się nieskuteczny, ponieważ odpowiedzialne za kontrolę Ministerstwo Transportu (Verkehrsministerium) oraz urzędy skarbowe (Finanzbehörden) stwierdziły, że regularny wyjazd i wjazd danego samochodu na teren Austrii nie powoduje ponownego rozpoczęcia biegu jednomiesięcznego terminu. Czytając tekst ustawy, można jednak dojść do innego wniosku. Ostateczna decyzja musi zostać podjęta przez Najwyższy Trybunał Administracyjny. Na dzień dzisiejszy decyzja jeszcze nie zapadła.
2. Jeśli samochód jest potrzebny ze względu np. na targi lub wystawę, to może znajdować się na terenie Austrii dłużej niż jeden miesiąc bez obowiązku przemeldowania. To samo dotyczy samochodów, które znajdują się na terenie Austrii i czekają na dalszy tranzyt do innych krajów lub są w Austrii w celu przeprowadzenia testów itp.
Jeśli osoba, która używa samochodu na polskich rejestracjach na terenie Austrii, nie ma stałego zameldowania w Austrii (Hauptwohnsitz), to teoretycznie też nie musi tego samochodu przemeldowywać. Jeśli jednak ta osoba (mimo braku stałego zameldowania) mieszka i pracuje głównie na terenie Austrii, to władze traktują to jako „faktyczne” zameldowanie stałe. Wtedy grozi, po pierwsze, kara za błędne zameldowanie miejsca pobytu oraz – po drugie – konsekwencje wynikające z nieprzemeldowania samochodu. Te konsekwencje są poważne: obejmują nałożenie kary administracyjnej (Verwaltungsstrafe) i wszczęcie postępowania karnego za oszustwo podatkowe (Finanzstrafverfahren). Szczególnie konsekwencje postępowania sądowego mogą być poważne, ponieważ w razie skazania grozi nawet kara pozbawienia wolności oraz wpis do rejestru karalności (Strafregister).

Aleksandra T. Fux