Dyżur lipiec - sierpień 2018
Mąż chce rozwodu. Zaproponował mi rozwód za porozumieniem stron. Co to jest i jak to funkcjonuje?
- Prawo austriackie przewiduje możliwość przeprowadzenia rozwodu za porozumieniem stron (tzw. Einvernehmliche Scheidung). Warunkiem jest, aby małżonkowie mieli ostatnie wspólne miejsce zamieszkania na terenie Austrii oraz co najmniej jedno z nich posiadało obywatelstwo austriackie. Dalszym warunkiem jest, aby małżonkowie od ponad sześciu miesięcy osobno żyli, co nie oznacza, że w takim przypadku muszą oni mieszkać osobno. Wystarczy obopólne uznanie, że nie żyją już razem w sensie wspólnoty małżeńskiej i że rozpad ich małżeństwa tak dalece się posunął, iż jest ono nie do uratowania. Dopiero wówczas mogą oni złożyć do sądu wniosek o rozwód za porozumieniem stron.
W toku sprawy rozwodowej stosuje się uproszczone postępowanie sądowe (tzw. Außerstreitverfahren). Wniosek może zostać złożony w sądzie pisemnie lub ustnie, osobiście bez pomocy adwokata.
Rozwód za obopólnym porozumieniem stron wymaga od małżonków porozumienia się zarówno co do rozwodu, jak i jego konsekwencji. Małżonkowie muszą zawrzeć wzajemną ugodę, która jest podstawą rozwodu.
Ugoda rozwodowa musi zawierać następujące punkty: podział wspólnego majątku oraz małżeńskich oszczędności i długów oraz uzgodnienie dotyczące alimentów małżonków. Jeśli małżeństwo posiada wspólne dzieci, to należy uzgodnić też kwestię opieki nad nimi, alimentów oraz odwiedzin i kontaktów z dziećmi. Uwaga: jeśli dzieci (lub co najmniej jedno z dzieci) są jeszcze niepełnoletnie, to konieczne jest zasięgnięcie porady i informacji o konsekwencjach rozwodu dla niepełnoletnich dzieci (tzw. Elternberatung) przez obydwoje rodziców oraz przedłożenie odpowiedniego zaświadczenia na rozprawie rozwodowej. Bez takiego zaświadczenia sąd nie zatwierdzi rozwodu! Na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości znajduje się link do uprawnionych instytucji (www.trennungundscheidung.at/familien-eltern-oder-erziehungsberatung/berater)
Po złożeniu wniosku sąd ustala termin rozprawy. Oboje małżonkowie muszą być na niej osobiście obecni. Jeśli ugoda odnośnie rozwodu nie została złożona wraz z wnioskiem rozwodowym, to można to zrobić ustnie podczas rozprawy. Sąd pomaga w takim przypadku obu stronom w sformułowaniu i spisaniu tego porozumienia.
Termin rozprawy kończy się wydaniem decyzji (tzw. Beschluss), w której sąd stwierdza rozpad małżeństwa i orzeka rozwód. Przeciwko tej decyzji można złożyć sprzeciw, w ciągu 14 dni od dostarczenia jej stronom rozwodzącym się. Jeśli sprzeciw nie wpłynie w tym terminie, decyzja sądu nabiera mocy prawnej. Rezygnują obie strony – po ich wcześniejszym ustnym pouczeniu przez sąd – z możliwości odwołania się jeszcze podczas rozprawy, a decyzja rozwodowa (wyrok) nabiera mocy prawnej natychmiast w momencie otrzymania decyzji na papierze i tym samym nie istnieje możliwość późniejszego zrewidowania wyroku. Do momentu uprawomocnienia się tej decyzji każdy małżonek ma możliwość wycofania wniosku rozwodowego.
Mój brat został aresztowany na terenie Austrii. Jak długo może być w tym areszcie zatrzymany?
Tymczasowe aresztowanie (tzw. Untersuchungshaft) stanowi jeden z najuciążliwczych środków zapobiegawczych. Zostaje ono orzeczone przez sąd na wniosek prokuratury. Każda osoba, która została zatrzymana, musi w przeciągu 48 godzin zostać przesłuchana przez sąd. Na początku przesłuchania sąd musi poinformować o podstawach zatrzymania oraz zarzutach, które są tego powodem. Po tym przesłuchaniu sąd musi niezwłocznie wydać decyzję, czy osoba zatrzymana zostanie wypuszczona na wolność, czy zostanie zastosowany tymczasowy areszt. Środek w postaci tymczasowego aresztowania można zastosować tylko w przypadkach, jeśli istnieje konkretne podejrzenie, na podstawie którego prowadzone jest śledztwo przeciwko osobie zatrzymanej, lub istnieje akt oskarżenia. Dodatkowo musi istnieć uzasadniona obawa, że oskarżony lub podejrzany będzie próbował: uciec lub ukrywać się, nakłaniać do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniać postępowanie karne. Jeśli istnieje podejrzenie, że osoba zatrzymana popełniła przestępstwo, które przewiduje karę pozbawienia wolności w wymiarze co najmniej 10 lat, to areszt tymczasowy stosowany jest bezwarunkowo.
Wydanie aktu oskarżenia oraz wyznaczenie terminu rozprawy przerywa obowiązek przeprowadzenia ponownego przesłuchania wraz z decyzją o dalszym areszcie. W tym przypadku zatrzymany zostaje w areszcie do terminu rozprawy. W przypadku wydania wyroku pozbawienia wolności okres spędzony w areszcie tymczasowym zostaje zaliczony do okresu odsiedzenia wymierzonej kary.