Uroczystość odsłonięcia pomnika ofiar obozu koncentracyjnego (1943-1945) w Wiener Neudorf
Uroczystości związane z uczczeniem ofiar obozu koncentracyjnego w Guntramsdorf - Wiener Neudorf odbywały się 24 i 25.10.2014 r.
W piątek 24.10.2014 wieczorem w miejscowej szkole został wyświetlony wzruszający film pt. „Waldecks Medikamentenkiste" oparty na dokumentach przechowanych i uratowanych przez lekarza obozowego.
Nastepnego dnia, 25.10., w przeddzień austriackiego święta narodowego, w wielce podniosłym nastroju odbyła się uroczystość odsłonięcia pomnika ofiar obozu koncentracyjnego Guntramsdorf - Wiener Neudorf.
Obóz ten był jednym z prawie pięćdziesięciu obozów na terenie Austrii, przynależnych do głównego obozu KZ Mauthausen w Górnej Austrii. W 1943 roku część więźniów z obozu KZ Mauthausen zostaje przetransportowana do Guntramsdorf, by niewolniczo pracować dla zakładu „ Flugmotorenwerk Ostmark" i innych fabryk w okolicy. Obóz składający się z 34 baraków otoczonych drutami kolczastymi pod wysokim napięciem, leżał na terenie obecnej przemysłowej dzielnicy gminy Guntramsdorf. Więźniowie, w liczbie ok. 3.170, pochodzili głównie z Polski, Rosji, Jugosławii, Francji, Niemczech i Austrii. W lipcu 1944 r. zakład zostaje zbombardowany przez wojska aliantów. W wyniku bombardowań znacznie uszkodzony KZ zostaje przeniesiony do Wr. Neudorf. W kwietniu 1945 roku, w związku ze zbliżającym się frontem wojsk rosyjskich obóz zostaje zlikwidowany. Więźniowie są zmuszeni pieszo pokonać odległośċ 180 kilometrów do KZ Mauthausen. Dowódctwo obozu rozstrzeliwuje 38 więźniów niezdolnych do marszu. W ciągu 13-dniowego marszu zwanego „marszem śmierci" zostało zamordowanych 146 więźniów.
Po wojnie pamięć o KZ Guntramsdorf idzie w zapomnienie. Dopiero z początkiem lat 90. z inicjatywy parafii Neu-Guntramsdorf prowadzone są wywiady z żyjącymi jeszcze świadkami tamtych czasów. W wyniku tego zostaje w 1995 r. wybudowana pamiątkowa kapliczka, a w 2005 r. założone Stowarzyszenie Zachowania Pamięci KZ Guntramsdorf – Wr. Neudorf. Stowarzyszenie to urządza coroczne obchody pamięci ofiar KZ i współpracuje z Austriackim Komitetem KZ Mauthausen oraz innymi podobnymi organizacjami.
W 2014 roku Zarząd Gminy Wr. Neudorf zleca znanemu artyście, prof. Arikowi Brauerowi, który także przeżył II wojnę światową, wykonanie pomnika ofiar na terenie miejsca wjazdu do byłego obozu. Ufundowanie tego pomnika ofiar na terenie gminy Wiener Neudorf ma, zdaniem burmistrza, Christiana Wörleitnera, być demonstrację odpowiedzialności za przeszłość i wyrazem sprzeciwu przeciwko wszystkim, którzy negują te fakty.
Oficjalny program uroczystości w auli miejscowej szkoły został otwarty jak i zakończony wruszającymi pieśniami w wykonaniu Timny Brauer i Eliasa Meiri. Po wprowadzającym wystąpieniu burmistrza przemawiali zaproszeni goście: konsul Kazimierz Fordon z Ambasady RP w Wiedniu, przedstawicielka stowarzyszenia „Amicale Mathausen" Chantal Lafaurie z Francji, przedstawiciel Federacji Dolnej Austrii Karl Wilfinger oraz austriacki minister kultury Josef Ostermayer.
W drugiej części obchodów obecni goście uformowali pochód, który w milczeniu przeszedł pod pomnik. Powitała ich orkiestra Zespołu Muzycznego „Lyra" z Wr. Neudorf. Odsłonięcia pomnika dokonał sam artysta, prof. Arik Brauer, a delegacje złożyły wieńce. Polska delegacja złożyła dwa wieńce, jeden od Ambasady RP w Wiedniu, a drugi z napisem w j. polskim „W imieniu byłych polskich więżniów Wr. Neudorf". Na zakończenie uroczystości pomnik został poświęcony przez przedstawicieli religii katolickiej i ewangelickiej.
Tekst i zdjęcia: Barbara Vecer