Pracuję od trzech lat jako sekretarka w biurze. Ze względu na inną ofertę pracy chcę odejść. Jak to zrobić i jakie terminy mnie obowiązują?

– Istnieją dwie możliwości zakończenia umowy o pracę. Jeśli pracownik ma ważne powody do zakończenia umowy o pracę, np. brak wypłaty pensji przez pracodawcę, to może zakończyć umowę w trybie natychmiastowym, tzw. Austritt. Powody muszą być na tyle poważne, że dalsza kontynuacja umowy o pracę jest niemożliwa i odczekanie terminu wymówienia jest nieproporcjonalne. Tu wystarczy zwykłe oświadczenie pracownika, które musi jedynie dotrzeć do pracodawcy. Pracodawca nie musi wyrazić żadnej zgody, wystarczy tylko, aby to oświadczenie do niego dotarło, w związku z czym powinno ono nastąpić pisemnie lub w obecności świadków. Po dotarciu oświadczenia do pracodawcy pracownik może natychmiast opuścić swoje dotychczasowe miejsce pracy. Inne ważne powody do odejścia w trybie natychmiastowym to: zły stan zdrowia pracownika, jednostronne obniżenie pensji przez pracodawcę, zagrożenie życia lub zdrowia pracownika przez warunki pracy, molestowanie pracownika itp.
Jeśli pracownik nie ma ważnych powodów do zakończenia umowy o pracę w trybie natychmiastowym, to ma możliwość odejścia przy zachowaniu terminów i okresu wypowiedzenia, tzw. Kündigung. W tym celu należy przede wszystkim zajrzeć do umowy o pracę, gdzie powinny być dane ustalenia. Jeśli takich ustaleń nie ma, to obowiązują terminy i okresy ustalone przez ustawodawcę. Takie wypowiedzenie może więc nastąpić pisemnie lub ustnie. I w tym przypadku konieczne jest tylko, aby to wypowiedzenie dotarło do pracodawcy. I tu zgoda pracodawcy nie jest konieczna. Wypowiedzenie – jeśli umowa o pracę nie przewiduje innych terminów – może nastąpić tylko z końcem miesiąca. Okres wypowiedzenia – jeśli następuje ono przez pracownika – wynosi natomiast jeden miesiąc. Przykład: Jeśli wypowiedzenie nastąpi 31 października, to ostatnim dniem pracy jest 30 listopada. Uwaga: pracowników fizycznych (tzw. Arbeiter) obejmują inne terminy. Należy sprawdzić umowę zbiorową (tzw. Kollektivvertrag) danej branży. Z reguły przewidują one możliwość wypowiedzenia z końcem każdego tygodnia przy zachowaniu 14-dniowego okresu wypowiedzenia 14 dni.

Chcę niebawem sprowadzić moich rodziców do Austrii, aby mogli z nami spędzić swoje ostatnie lata. Czy poza formalnościami dotyczącym stałego pobytu (Anmeldebescheinigung) muszę jeszcze na coś zwrócić uwagę?
– Jednym z ważnych punktów jest ubezpieczenie zdrowotne dla rodziców (tzw. Krankenversicherung). W tym celu należy zwrócić się do danej kasy chorych, w której jest się aktualnie ubezpieczonym (np. Wiener Gebietskrankenkasse, Niederoesterreichische Gebietskrankenkasse itp.). Tam należy złożyć odpowiedni wniosek w celu dołączenia rodziców do własnego ubezpieczenia chorych (tzw. Mitversicherung/Angehörige). Ważny warunek: rodzice muszą koniecznie mieszkać pod tym samym adresem. W związku z ubezpieczeniem rodziców przy własnym ubezpieczeniu łączą się dodatkowe składki miesięczne (tzw. Zusatzbeiträge). W przypadku małych dochodów głównego ubezpieczonego istnieje możliwość zmniejszenia tych składek. W tym celu należy po przyznaniu ubezpieczenia rodzicom złożyć dalszy wniosek o zmniejszenie składek (tzw. Herabsetzungsantrag). Jeśli ulga zostanie przyznana, to składka zmniejsza się do ok. 80-100 euro od osoby na miesiąc (w zależności od kasy chorych). W celu uzyskania szczegółowych informacji należy zwrócić się do danej kasy chorych. Tam można otrzymać broszury, które dokładnie informują o wszystkich koniecznych krokach.
Innym ważnym punktem, na który należy zwrócić uwagę, jest nowe prawo spadkowe, które wejdzie w życie od 17.08.2015. Do tej pory prawo spadkowe związane było z obywatelstwem danej osoby, czyli obywatela RP obowiązywało polskie prawo spadkowe. Od 17.08.2015 ta regulacja ulega diametralnej zmianie: będzie obowiązywało prawo spadkowe tego kraju, w którym dana osoba miała swoje ostatnie miejsce stałego pobytu, czyli obywatela RP, który swoje ostatnie miesiące spędził w Austrii, będzie obowiązywało austriackie prawo spadkowe. Dodatkowo dochodzi fakt, że postępowanie spadkowe będzie przeprowadzane przed austriackim sądem. W przypadkach gdy spadkobierca cały swój majątek (nieruchomości, konto, książeczki oszczędnościowe itp.) oraz większość spadkobierców ma w Polsce, ta nowa regulacja może doprowadzić do bardzo skomplikowanego i drogiego postępowania spadkowego. Do tego dochodzi fakt, że każdy kraj UE ma swoje – czasami bardzo różne – prawo spadkowe. To oznacza, że jeśli spadkobierca nie sporządzi testamentu, prawo danego kraju będzie miało zastosowanie w podziale majątku. Poza tym przeprowadzenie postępowania spadkowego może okazać się bardzo kosztowne, ponieważ sąd austriacki będzie musiał stwierdzić stan majątku spadkobiercy, który znajduje się np. w Polsce. Dochodzą tu więc koszty tłumaczeń, a nawet podróży austriackiego notariusza, który w imieniu sądu zobowiązany jest stwierdzić stan majątku (tzw.Gerichtskommissär).
Aby tego uniknąć, istnieje możliwość wyboru prawa kraju, na podstawie którego postępowanie spadkowe ma zostać przeprowadzone. Należy to zrobić odpowiednio wcześnie, np. w formie testamentu. Aby taki testament sporządzić w odpowiedniej formie (której niezachowanie prowadzi do jego nieważności), należy koniecznie zwrócić się do fachowca (adwokat lub notariusz). W testamencie dana osoba może zdecydować, na podstawie jakiego prawa ma zostać przeprowadzone postępowanie spadkowe. Poza tym ma się możliwość wyboru należności sądu, przed którym to postępowanie ma zostać przeprowadzone (np. polski sąd). Wybór zastosowanego prawa oraz sądu ma się tylko między prawem/sądem kraju, z którego się pochodzi (Polska), a prawem/krajem, w którym się aktualnie mieszka (Austria). Nie można natomiast wybrać dowolnego kraju UE, z którym nie ma się nic wspólnego (np. Hiszpanii). Te zapisy w testamencie można zrobić już teraz. Nie jest konieczne odczekanie na wejście w życie nowej ustawy. W tym celu należy zwrócić się do fachowca (adwokata/notariusza) tego kraju, w którym się aktualnie mieszka, ponieważ sporządzenie testamentu musi nastąpić na podstawie prawa danego kraju.

Aleksandra T. Fux